ਬਾਹਰੀ ਗ੍ਰਹਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ : ਵਿਜੈ ਗਰਗ

5 Dariya News

ਮਲੋਟ 01-Mar-2020

19 ਗ੍ਰਹਿਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ. ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 14 ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ  ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਜਲ ਵਾਸ਼ਪ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਛੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ 'ਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਸਾਇਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਡੀਅਮ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੋਜ ਗ੍ਰਹਿਾਂ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਰਚਨਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਆਪਕ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ੀਕਲ ਜਰਨਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਾਠਕ ਅਤੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਲੇਖਕ ਡਾ ਨਿੱਕੂ ਮਧੂਸੂਦਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਖੋਜ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨ ਤੇ ਇਸਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ. ਬਾਹਰੀ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਅਤੇ ਥਰਮਲ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰਤ ਪੜਤਾਲ ਲਈ 19 ਬਾਹਰੀ ਗ੍ਰਹਿਾਂ ਤੋਂ ਆਏ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ, ਪਾਥਵਾ ਸਦਾਸਗਨ ਬਡੇ ਲਾਗਾ-ਵਰੁਣ ਤੋਂ, ਮਹਾਂ-ਜੁਪੀਟਰ ਧਰਤੀ ਨਾਲੋਂ 600 ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਡਾਟਾ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ 20 ° C ਅਤੇ 2000 ° C ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿਾਂ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।ਡਾ. ਮਧੂਸੂਦਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਾਂ ਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਪੈਟਰਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਹਿਲ ਅਤੇ ਸਪਿਟਜ਼ਰ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਿਲੀ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਭੂਮੀ ਦੂਰਬੀਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਮਾੱਡਲਾਂ ਅਤੇ ਅੰਕੜਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਇਹਨਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ।ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ, ਸੋਡੀਅਮ, ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੱਤ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਜਿਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹਰੇਕ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੀ ਗਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਗਠਨ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸਾਡੀ ਸਮਝ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਖੋਜਕਰਤਾ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਾਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਜੇ ਤਕ ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ ਗ੍ਰਹਿ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ ।