आम आदमी पार्टी के वरिष्ठ नेता एवं पंजाब से राज्यसभा सांसद राघव चड्ढा ने बुधवार को राज्यसभा में श्री ननकाना साहिब कॉरिडोर का मुद्दा उठाया। राघव चड्ढा ने केंद्र सरकार से आग्रह किया कि केंद्र सरकार श्री करतारपुर कॉरिडोर की तरह श्री ननकाना साहिब कॉरिडोर के लिए भी एक सुरक्षित कॉरीडोर बनाने के लिए पाकिस्तान सरकार से बात करे।
“आप” के राज्यसभा सांसद राघव चड्ढा ने राज्यसभा में केंद्र सरकार से श्री ननकाना साहिब के लिए एक कॉरीडोर बनाने का आग्रह करते हुए कहा कि यह मामला करोड़ों पंजाबियों की आस्था से जुड़ा है। मैं बहुत भाग्यशाली हूं कि मुझे इस सदन में पंजाब का प्रतिनिधित्व करने का अवसर मिला है। पंजाब एक ऐसा राज्य है, जिसकी भूमि गुरु साहिबान की कृपा से पवित्र है। 1947 में जब देश का बंटवारा हुआ, तब न सिर्फ देश दो हिस्सों में बंट गया, बल्कि हमारा पंजाब भी दो हिस्सों में बंट गया। एक पंजाब पाकिस्तान में रहा और दूसरा भारत में शामिल हो गया।
पंजाबियों द्वारा किए गए बलिदानों को याद करते हुए, पंजाब से “आप” सांसद ने कहा कि जब देश का विभाजन हुआ, तो मेरे परिवार सहित लाखों पंजाबी परिवारों का खून बहाया गया। हमारे कई दोस्त और रिश्तेदार हमसे अलग हो गए, लेकिन इससे भी महत्वपूर्ण बात यह है कि हमारे गुरुद्वारा साहिब हमसे अलग हो गए।
राघव चड्ढा ने बताया कि आज श्री करतारपुर साहिब, श्री पंजा साहिब और श्री ननकाना साहिब जैसे कई ऐसे गुरुद्वारा हैं जो पाकिस्तान में स्थित हैं। इनमें से श्री ननकाना साहिब सबसे पवित्र स्थान है जहां गुरु नानक देव जी का जन्म हुआ था, जो लाहौर से लगभग 90 किलोमीटर की दूरी पर स्थित है।
सांसद राघव चड्ढा ने राज्यसभा के सामने अपनी मांग रखते हुए कहा कि आज मैं इस सदन के सामने एक मांग लेकर आया हूं। संगत श्री ननकाना साहिब जी के दर्शन के लिए प्रार्थना करती है, उसी संदर्भ में मैं आज सदन के माध्यम से सरकार के समक्ष तीन छोटी-छोटी मांगें रखना चाहता हूं।
राघव चड्ढा ने कहा कि मेरी पहली मांग यह है कि जिस तरह श्री करतारपुर साहिब कॉरिडोर बनाकर संगत को दर्शन करने का मौका मिला और मत्था टेकने की व्यवस्था की गई, उसी तरह श्री ननकाना साहिब कॉरिडोर पर भी काम किया जाए। भारत और पाकिस्तान की सरकारों को संयुक्त रूप से एक कॉरिडोर बनाना चाहिए ताकि भारत से श्रद्धालु श्री ननकाना साहिब जी जा सकें। मेरी दूसरी मांग यह है कि श्री ननकाना साहिब जी की यात्रा के लिए वीजा, पासपोर्ट, शुल्क या किसी जटिल फॉर्म की आवश्यकता नहीं होनी चाहिए, बल्कि इसके लिए एक सरल प्रक्रिया होनी चाहिए।
राघव चड्ढा ने अपनी तीसरी मांग रखते हुए कहा कि अमृतसर के वाघा-अटारी बॉर्डर से श्री ननकाना साहिब जी के बीच की दूरी 104 किलोमीटर है, यह दूरी कार या बस से ढाई घंटे में आसानी से तय की जा सकती है। मैं इस सड़क को सुरक्षित मार्ग बनाने की मांग करता हूं, दोनों देशों की सरकारों को मिलकर अमृतसर से ननकाना साहिब होते हुए लाहौर जाने वाले मार्ग को सुरक्षित मार्ग बनाना चाहिए ताकि श्रद्धालु वहां जाकर खुले दर्शन कर सकें।
सांसद राघव चड्ढा ने कहा कि अगर यह मांग पूरी हो गई तो पूरी दुनिया में शांति और सौहार्द का बहुत बड़ा संदेश जाएगा। साथ ही करोड़ों श्रद्धालुओं का आशीर्वाद दोनों देशों की सरकारों को मिलेगा। इस संबंध में आम आदमी पार्टी की पंजाब सरकार भी भारत सरकार का पूरा सहयोग करेगी।
”आप” सांसद राघव चड्ढा ने उठाईं ये तीन मांगें
1. भारत सरकार को श्री ननकाना साहिब कॉरिडोर स्थापित करने के लिए कूटनीति का इस्तेमाल करना चाहिए, जैसे उसने पहले श्री करतारपुर कॉरिडोर को बनाने के लिए की थी।
2. श्रद्धालुओं के लिए पासपोर्ट, वीज़ा और जटिल फॉर्म भरने की अनिवार्यता समाप्त की जानी चाहिए। साथ ही श्रद्धालुओं से कोई शुल्क न लिया जाए।
3. अमृतसर (अटारी वाघा बॉर्डर) से शुरू होकर पाकिस्तान में श्री ननकाना साहिब तक एक सुरक्षित सड़क मार्ग बनाया जाना चाहिए।
AAP MP Raghav Chadha makes a heartfelt appeal to Union Govt, urging it to hold talks with Pakistan Govt to establish safe corridor to Sri Nankana Sahib
Indian Govt should use diplomacy to establish Sri Nankana Sahib corridor, just like Sri Kartarpur Corridor was established: Raghav Chadha
New Delhi
In a fervent plea to the Union Government, the senior Aam Aadmi Party (AAP) leader and Rajya Sabha MP from Punjab, Raghav Chadha, has urged the government, to hold talks with the Pakistan Government to establish a safe corridor to Sri Nankana Sahib, similar to the Sri Kartarpur Corridor in the Rajya Sabha on Wednesday.
Urging the central government to establish a safe corridor to Sri Nankana Sahib in the Rajya Sabha, Senior AAP leader and Rajya Sabha MP Raghav Chadha said, “This matter is related to the faith of crores of Punjabis. I am very fortunate that I got the opportunity to represent the state of Punjab in this House.
Punjab is a state whose land is sacred by the grace of Guru Sahiban. When the country was divided in 1947, not only the country was divided into two parts, but our Punjab was also divided into two parts, one Punjab remained in Pakistan and the other joined India.”
Recounting the sacrifices that Punjabis had to make, the AAP MP from Punjab stated, “When the country was partitioned, the blood of lakhs of Punjabi families was shed, including my family. Many of our friends and relatives were separated from us but more importantly, our Gurudwara Sahibs were separated from us.”
“Today there are many such Gurudwara Sahibs like Sri Kartarpur Sahib, Sri Panja Sahib, and Sri Nankana Sahib which are located in Pakistan. One of these is the most sacred place where Guru Nanak Dev ji was born, Sri Nankana Sahib, which is located at a distance of about 90 kilometres from Lahore,” shared the AAP MP from Punjab.
MP Raghav Chadha stated while putting his demand before the Rajya Sabha, “Today I have brought a demand before this House. The Sangat prays for darshan of Sri Nankana Sahib Ji, in that context, I want to place three small demands before the government through the House today.”
“The first demand is that just like by building the Sri Kartarpur Sahib corridor, the Sangat got a chance to have darshan, an arrangement was made for paying obeisance, in the same way, work should be done on the Sri Nankana Sahib corridor too.
The governments of both the countries (India & Pakistan) should jointly build a corridor so that devotees from India can go to Sri Nankana Sahib Ji,” the Punjab MP said.“My second demand is that there should be no need for a visa, passport, fee or any complicated form to visit Sri Nankana Sahib Ji, there should be a simple process.
My third demand is that the distance between Sri Nankana Sahib Ji from Amritsar's Wagah-Attari border is 104 kilometres, this distance can be easily covered in two and a half hours by car or bus. I demand this road to be made a safe passage, the governments of both the countries should together make the route that goes from Amritsar to Lahore via Nankana Sahib a safe passage so that devotees and devotees can go there and have open darshan,” he added.
MP Raghav Chadha mentioned that if this demand is fulfilled, a huge message of peace and camaraderie will be sent to the whole world, and along with this, the governments of both countries will receive the blessings of crores of devotees. In this regard, whatever their AAP's Punjab government can do, they will fully cooperate with the Government of India.
AAP Rajya Sabha MP Raghav Chadha raised 3 demands:
1. The Indian government should use diplomacy to establish this Sri Nankana Sahib corridor, just like Sri Kartarpur Corridor was established.
2. There should not be any mandatory requirement of passport, visa, and cumbersome forms for the devotees. Also, no fee should be charged from the devotees.
3. A safe road passage should be created starting from Amritsar (Attari Wagah Border) till Sri Nankana Sahib in Pakistan.
'ਆਪ' ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ਅਪੀਲ*
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਾਂਗ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੂਟਨੀਤੀ ਵਰਤਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ- ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ*
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ। ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਾਂਗ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
‘ਆਪ’ ਦੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਕਰੋੜਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੂਬਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਧਰਤੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ। 1947 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸਗੋਂ ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ ਵੀ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਪੰਜਾਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ‘ਆਪ’ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਲੱਖਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਵਹਾਇਆ ਗਿਆ। ਸਾਡੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਗਏ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਗਿਆ।ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਪੰਜਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 90 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।ਰਾਜ ਸਭਾ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਮੰਗ ਰੱਖਦਿਆਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਮੈਂ ਇਸ ਸਦਨ ਅੱਗੇ ਮੰਗ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਸੰਗਤ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਸੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅੱਜ ਸਦਨ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰ ਅੱਗੇ ਤਿੰਨ ਛੋਟੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਰੱਖਣੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।
ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਗਲਿਆਰਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣ।
ਮੇਰੀ ਦੂਸਰੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ, ਪਾਸਪੋਰਟ, ਫੀਸ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਫਾਰਮ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਸਗੋਂ ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਸਰਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਤੀਜੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਰੱਖਦਿਆਂ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਵਾਹਗਾ-ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਦੂਰੀ 104 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਇਹ ਦੂਰੀ ਕਾਰ ਜਾਂ ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ ਢਾਈ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੈਂ ਇਸ ਸੜਕ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਵਾਇਆ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਥੇ ਜਾ ਕੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣ।ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲੇਗਾ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਵੇਗੀ।
'ਆਪ' ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਇਹ ਤਿੰਨ ਮੰਗਾਂ ਉਠਾਈਆਂ
1. ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।
2. ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਫਾਰਮ ਭਰਨ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਖਤਮ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਵੇ।
3. ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਅਟਾਰੀ ਵਾਹਗਾ ਬਾਰਡਰ) ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।